Cholesterol

Aan cholesterol hangt een nogal negatieve lading. Maar weet je hoe ontzettend belangrijk cholesterol voor het functioneren van ons lichaam is? Cholesterol wordt gemaakt in onze lever en in ons lijf onder andere gebruikt voor de versteviging van de wanden van onze cellen. Verder is cholesterol een belangrijke bouwsteen van hormonen, vitamine D en gal. Zoals bij veel dingen geldt in het menselijk lichaam gaat het om de balans. Te veel cholesterol is niet goed, maar te weinig evenmin. Ik ben er zeer recent achter gekomen dat mijn cholesterol te hoog is en dat heeft me geïnspireerd tot het schrijven van deze blog.

Meten is weten

Heb jij enig idee hoe hoog jouw cholesterol is? Vorig jaar heb ik me voorgenomen om dit regelmatig te meten. In januari 2022 heb ik dit voor het eerst gedaan. Een gezond cholesterol is lager dan 5,0 mmol/l. Mijn cholesterol was toen 4,79 mmol/l en daar was ik vanzelfsprekend dik tevreden mee. 

Soorten cholesterol

Het LDL en het HDL bepalen gezamenlijk de totale hoeveelheid cholesterol in je bloed. In de volksmond wordt LDL het ‘slechte’ cholesterol genoemd en HDL het ‘goede’. Met name de balans tussen deze twee bepaalt óf en in welke mate je een verhoogd risico op hart- en vaatziekten loopt. Een te hoog LDL-niveau is onwenselijk omdat het LDL aan de vaatwand kan gaan plakken. Als een bloedvat hierdoor gedeeltelijk afgesloten wordt kan dit er mogelijk voor zorgen dat te weinig bloed je hart of hersenen bereikt (hartinfarct of beroerte). 

Bloedonderzoek

Anderhalve week geleden heb ik mijn cholesterol opnieuw laten bepalen. Bij het bloedonderzoek dat daarvoor nodig was heb ik deze keer niet alleen mijn cholesterol laten bepalen, maar ook de bloedwaarde van bepaalde vitaminen. Ik eet al een tijdje plantaardig en vul eventuele tekorten aan door suppletie. Om zeker te weten dat de suppletie werkt heb ik een uitgebreider onderzoek laten doen. 

Toen ik een paar dagen geleden de uitslag kreeg bleek er één waarde niet bepaald te zijn. Dat is het hs-CRP. Die waarde zegt iets over de aanwezigheid van zogenaamde laaggradige ontstekingen in je lichaam. Een hele relevante waarde, want in combinatie met het gemeten LDL zegt het iets over het risico dat je loopt op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Ontstekingen in je bloedvaten maken de waarschijnlijkheid dat LDL vastplakt aan de binnenwand van de vaten namelijk groter.

Gezonde leefstijl

Ik eet gezond, slaap voldoende, rook en drink niet en beweeg elke dag. Maar kennelijk is dat niet genoeg, want mijn totale cholesterol was gestegen naar een waarde van 6,71 mmol/l. Om dat in perspectief te plaatsen. Tussen 5,0 en 6,4 mmol/l wordt aangemerkt als ‘licht verhoogd’ en tussen 6,5 en 7,9 mmol/l als ‘verhoogd’. Boven de 8,0 mmol/l spreekt men van ‘sterk verhoogd’. 

Wat mij het meeste zorgen baart is dat mijn hoge cholesterol wordt veroorzaakt door een stijging van mijn LDL. In het ideale geval is het LDL lager dan 2,6 mmol/l. Bij meer dan 3,5 mmol/l is het te hoog. Mijn LDL was gestegen naar 4,22 mmol/l. Daarentegen was de waarde van mijn HDL goed, evenals de verhouding tussen LDL en HDL en de waarde van mijn triglyceriden.

Gebruik van kokosmelk en kokosolie

Ik zoek de oorzaak van mijn te hoge LDL in de eerste plaats in mijn voedingspatroon. Ik eet relatief weinig koolhydraten en veel eiwitten en vetten. Voor het merendeel zijn dit echter onverzadigde vetten. Maar hoe je het ook wendt of keert, ik krijg gemiddeld meer vet met mijn voeding binnen. In absolute zin dus ook meer verzadigd vet. Die laatste krijg ik overigens voornamelijk binnen als ik kokosproducten gebruik om mee te bakken of te koken. Ik moet wel eerlijk bekennen dat ik tegenwoordig vanwege de smaak meestal volle kokosmelk gebruik in plaats van een light-variant. Mijn gezin is dol op curry’s, dus een gerecht met kokosmelk staat met enige regelmaat op het menu. 

Cafestol in koffie

Een andere mogelijke boosdoener kan de manier waarop ik mijn koffie drink zijn. In koffie zit het stofje cafestol. Dat is een vetachtige substantie die, als je daar te veel van binnenkrijgt, een verhoging van je LDL kan veroorzaken. In normale filterkoffie is de hoeveelheid cafestol laag. Ik maak mijn koffie echter sinds een tijdje met een mokapot. Daarnaast heb wij een nespresso-apparaat met cupjes. Deze beide zetmethoden filteren de hoeveelheid cafestol maar matig uit de koffie en kunnen op die manier dus bijdragen aan een verhoging van het LDL. Maar het is altijd nog stukken beter dan bijvoorbeeld zetmethoden waarbij nog veel minder filtering plaatsvindt. Zoals bij de cafetière (French Press) of bij kookkoffie (Turkse of Griekse koffie).

Geraffineerde suiker

Nog een mogelijkheid die eventueel kan hebben bijgedragen aan een verhoging van mijn LDL is het gebruik van geraffineerde suiker. Sinds november vorig jaar drink ik dagelijks een glas waterkefir. Waterkefir is een gefermenteerde drank die wordt gebrouwen met een kefir-cultuur (bacteriën en gisten), water, rietsuiker en gedroogde vruchten. De kefir-cultuur voedt zich gedurende het brouwproces met de suikers uit de gedroogde vruchten en de rietsuiker. Als de waterkefir klaar is zal het meeste suiker zijn opgebruikt door de bacteriën en schimmels. Echter, er blijft altijd een klein beetje suiker in het eindproduct achter. De vraag is echter hoeveel suiker dat is en in hoeverre dat bijdraagt aan een verhoging van mijn LDL.

Plan van aanpak

Volgende week ga ik mijn hs-CRP bepalen om te weten te komen of ik met mijn LDL-niveau een verhoogd risico op hart- en vaatziekten loop. En over een half jaar ga ik opnieuw mijn cholesterol bepalen. In de tussentijd kies ik qua koffie voor een zetmethode met een filter en ga ik bij het gebruik van kokosmelk toch maar weer wat vaker de light-variant gebruiken. Verder wil ik mijn totale vet-inname een klein beetje matigen. Ik ben een echte pindakaas-junkie, maar dat hoeft natuurlijk niet driedubbeldik gesmeerd te worden.