Wetenschap

De wetenschap vertelt ons al tientallen jaren dat een hoog cholesterol een verhoogd risico op hart- en vaatziekten geeft. Toen ik onlangs zelf met een hoog LDL-cholesterol werd geconfronteerd, bespeurde ik al vrij snel de neiging bij mezelf om die wetenschap in twijfel te trekken. Ik was er immers van overtuigd dat ik voldeed aan een gezonde leefstijl.  Vanuit die overtuiging vond ik het moeilijk te verkroppen dat uitgerekend ik een verhoogd risico op hart- en vaatziekten loop. Ik ging dan ook bijna onmiddellijk op zoek naar wetenschappelijke informatie die het tegendeel kon bewijzen. 

De wetenschap staat niet stil. Zo ook de wetenschap naar de risicofactoren van hart- en vaatziekten niet. Ik heb vroeger geleerd dat als je te veel verzadigde vetten binnenkrijgt, dat dan je cholesterolwaardes omhoog kunnen gaan. Bovendien heb ik geleerd dat een hoog cholesterol het risico op aderverkalking vergroot. Aderverkalking kan bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte veroorzaken. Kortom, ik heb geleerd dat een te hoog cholesterol een slechte zaak is. En dan word je plotseling zelf geconfronteerd met een te hoog LDL-cholesterol. 

Oude versus nieuwe hypothese

Toen ik van de eerste schrik was bekomen ging ik gericht op zoek naar nieuwe informatie. Anno 2023 zijn wetenschappelijke artikelen over de risico’s van een verhoogd LDL-cholesterol met één muisklik binnen handbereik. Het kost weinig moeite om artikelen te vinden die de hypothese, dat een verhoogd LDL-cholesterol verantwoordelijk is voor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, onderschrijven. Maar er zijn ook wetenschappelijke studies waaruit blijkt dat een verhoogd LDL-cholesterol op zichzelf geen risico vormt. En dan betrap ik mezelf erop dat ik als vanzelf geneigd ben om meer waarde te hechten aan de artikelen die de ‘oude’ hypothese tegenspreken. Logisch toch?

Huisarts

Ook al heb ik zelf een wetenschappelijke achtergrond, ik ben geen medicus. Dus het leek me verstandig om mijn huisarts te raadplegen. Ik besloot een email te schrijven waarin ik hem informeerde over de stijging van mijn LDL-cholesterol tussen januari 2022 en april 2023. Daarnaast voorzag ik hem van een uitgebreide toelichting over mijn leefstijl. Ik besloot mijn email met twee vragen. De eerste vraag ging over het doen van aanvullend bloedonderzoek om mijn risico op hart- en vaatziekten nauwkeuriger te bepalen. De tweede vraag ging over de noodzaak om mijn LDL-cholesterol te verlagen.

Binnen een week had ik een reactie van mijn huisarts. Hij achtte aanvullend bloedonderzoek niet zinvol. Wel achtte hij het raadzaam om mijn LDL-cholesterol te verlagen. Hij stelde voor om een cholesterolverlager voor te schrijven en om na drie maanden bloedonderzoek te doen. De reactie van mijn huisarts was op z’n zachtst gezegd niet de reactie waarop ik had gehoopt. 

Kleine en grote LDL-deeltjes

De nieuwste wetenschappelijke inzichten bepleiten om verder te kijken dan alleen de hoeveelheid LDL-cholesterol in het bloed. Ook de grootte van de LDL-deeltjes speelt een belangrijke rol. Er wordt onderscheid gemaakt tussen grote LDL-deeltjes en kleine LDL-deeltjes. Die laatste kunnen bijvoorbeeld ontstaan als er sprake is van insuline resistentie. Onderzoek heeft aangetoond dat kleine LDL-deeltjes veel schadelijker zijn en een betere voorspeller van het risico op hart- en vaatziekten dan de grote LDL-deeltjes. Zou uit aanvullend bloedonderzoek blijken dat mijn LDL-waarde wordt bepaald door overwegend grote LDL-deeltjes, dan zie ik persoonlijk niet echt de noodzaak voor het verlagen van mijn cholesterol met medicatie. 

Andere risicofactoren die kunnen bijdragen aan een eventueel verhoogd risico op hart- en vaatziekten heb ik niet. Ik rook niet en drink niet. Er is geen sprake van hoge bloeddruk of van beginnende suikerziekte. En ik ervaar over het algemeen weinig stress. Met andere woorden, afgezien van een hoog LDL-cholesterol ben ik, zover ik dat kan bepalen, kerngezond. In een bepaalde hoek van de wetenschap wordt een hoog LDL juist als een teken van gezondheid beschouwd. In een andere hoek als een risico voor hart- en vaatziekten. Wat moet ik nou geloven?

Koolhydraat arm dieet

Ik heb berichten gelezen van mensen die voor hun gezondheid besloten om een koolhydraat arm dieet te gaan volgen. Het gevolg? Een stijging van hun LDL-cholesterol. Ik volg zelf ook al geruime tijd een matig koolhydraat arm dieet. Genetisch onderzoek heeft namelijk aangetoond dat mijn lichaam negatief reageert op koolhydraten. Enerzijds betekent dit dat ik gevoeliger ben voor overgewicht. Anderzijds is er een verband tussen de hoeveelheid koolhydraten die ik binnen krijg en mijn HDL-cholesterolniveau. Te veel koolhydraten kan bij mij leiden tot een snelle afname van het HDL-cholesterol. Hetzelfde onderzoek heeft destijds overigens ook uitgewezen dat ik een genetische aanleg voor een hoog LDL-cholesterol heb.

Symptoombestrijding

Met het voorschrijven van een cholesterolverlager volgt mijn huisarts hoogstwaarschijnlijk gewoon een vastgestelde richtlijn. Een richtlijn die vanuit een bepaalde wetenschap tot stand is gekomen. Een richtlijn die artsen in een bepaalde richting wijst. Maar volgens mij is een richtlijn niet iets waar je niet van af kan wijken. Ik heb geen idee in hoeverre mijn huisarts op de hoogte is van de meest recente wetenschappelijke inzichten. Laat staan of hij daarvoor open staat. Wat ik wel weet is dat ik op dit moment geen heil zie in het slikken van een cholesterolverlager. Met een pil pak je de oorzaak doorgaans niet aan maar bestrijd je slechts een symptoom. Maar wat nou als mijn verhoogde LDL-cholesterol een symptoom is van mijn uitstekende gezondheid. Dan wil je dat symptoom toch niet bestrijden?