Lichaam en geest

Dat mijn lichaam en geest niet los van elkaar functioneren is me de afgelopen week weer eens heel erg duidelijk geworden. Ik eet gezond. Dat wil zeggen dat ik dagelijks ruim voldoende verse groente en fruit binnen krijg en zo min mogelijk bewerkte voedingsmiddelen. Verder krijg ik voldoende beweging. Ik wandel dagelijks een uur of meer in een stevig tempo en doe drie keer per week spierversterkende oefeningen. Met slaap en ontspanning zit het ook prima. Een uur voordat ik ga slapen gaan mijn telefoon, tablet en eventueel de tv uit.

Kortom, ik doe best veel om fit en gezond te blijven. Desondanks was ik deze week behoorlijk uitgeblust. ’s Ochtends ging het meestal prima, maar in de loop van de middag kakte ik helemaal in. En dan ga je denken. Waar heb ik last van? Lichamelijk doe ik er alles aan om goed te kunnen functioneren, dus dan ligt het ‘probleem’ wellicht ergens anders.

Niks gebroken

Begin deze week belde mijn vader me met de vraag om even naar mijn moeder te komen kijken. Ze was na het boodschappen doen voor de supermarkt gestruikeld en was door een medewerker van de betreffende supermarkt met de auto thuisgebracht. De val had ze opgevangen op haar rechter onderarm en haar linker knie. Op de zijkant van haar hoofd had ze twee kleine schaafwondjes. Ze was niet buiten bewustzijn geweest. De zwelling van met name haar onderarm was zo hevig dat het me goed leek om dat even aan de huisarts te laten zien. Dus ik heb de spoedlijn gebeld. Een paar minuten later gingen mijn ouders met de auto richting huisarts. Gelukkig was er niks gebroken.

De impact van zo’n onfortuinlijke struikelpartij is veel groter dan ik me op dat moment realiseer. En dan heb ik het vooral over de impact die het op mij heeft. Daags na de val ben ik vanzelfsprekend poolshoogte gaan nemen. Ik heb toen mijn zorgen geuit maar bovenal mijn medeleven. Het is verschrikkelijk moeilijk voor mijn moeder dat ze als gevolg van haar beperkte visus, ze heeft een erfelijke vorm van glaucoom, afhankelijker wordt van de hulp van anderen. Dat verlies aan zelfstandigheid en het feit dat ze zich hier tegen verzet raakt me diep. Zo diep zelfs dat ik waarschijnlijk onbewust mede lijd. Die eigenschap is overigens hoogstwaarschijnlijk erfelijk.

Pas op de plaats

Emotionele processen zoals deze vragen net als fysieke inspanning om de nodige energie. En helaas heb ik geen reserve-batterij die in dit soort omstandigheden de extra energievraag kan opvangen. En dus moet ik me fysiek enigszins sparen. Lichaam en geest zijn immers nauw met elkaar verbonden. Helaas was de moeheid voor mij nog niet een afdoende signaal dat ik het iets kalmer aan moest doen. En dus ging mijn lijf in protest. Vrijdagavond schoot het, vlak voor het naar bed gaan, ineens vanuit het niets in mijn enkel.

Ik sloeg er aanvankelijk weinig acht op. Pas toen ik de volgende ochtend op stond en ik pijn had bij het lopen viel het kwartje. Niet meteen hoor. Eerst dacht ik nog, ik ga een stevige wandeling maken, dan loop ik het er misschien wel uit. Maar naarmate ik langer uit bed was nam de pijn toe. Dus dat idee verruilde ik al snel voor het besluit om maar even een pas op de plaats te maken. 

Sterfelijkheid

De gebeurtenis met mijn moeder was overigens niet de enige emotionele ervaring van de afgelopen week. Ruim een week geleden is onze achterbuurman overleden en deze week namen we afscheid van hem in het uitvaartcentrum. Mijn vrouw en ik besloten om de kinderen de keuze te geven om al dan niet mee te gaan. Ze kozen ervoor om mee te gaan. Daarmee was het de eerste keer dat ze met een overleden persoon geconfronteerd werden. Onze jongste van ruim zeven vond het vooral een interessante ervaring. Op onze oudste van bijna negen was de impact veel groter. Daar kwam ik achter toen ik haar die bewuste avond naar bed bracht. 

Zij koppelde de ervaring aan de sterfelijkheid van mijn vrouw en mij. Een soortgelijke ervaring had ik zelf toen mijn opa was overleden, alleen was ik toen een paar jaar ouder. Het idee dat wij als ouders ook komen te overlijden en het niet weten wanneer, was op dat moment onverdraaglijk voor haar. Het maakte haar bang en verdrietig. Het uitten van deze gevoelens gecombineerd met mijn geruststelling dat we met onze leefstijl misschien wel honderd konden worden, had een kalmerend effect.

Bovendien probeerde ik haar duidelijk te maken dat ze zelf de baas is over haar gedachten en haar dromen. Door met positieve gedachten in slaap te vallen hoef je niet bang te zijn voor nare dromen. Ze viel daarna snel en rustig in slaap. Het zou me niets verbazen als ze over haar verjaardag heeft gedroomd. Toen ik de volgende ochtend bij haar informeerde vertelde ze goed geslapen te hebben. 

Mens sana in corpore sano

Angst, verdriet of een andere emotie van mijn kinderen laten mij als vader niet onberoerd. Daar ben ik tenslotte vader voor. Als iemand in mijn naaste kring het moeilijk heeft, dan voel ik met diegene mee. Dat kost energie en dat vergeet ik vaak. Ondanks dat ik besef dat lichaam en geest aan elkaar gekoppeld zijn, sta ik daar in het dagelijks leven lang niet altijd bij stil. Zo ook deze week. Zoiets als een pijnlijke enkel doet me gelukkig wel beseffen dat ik het op zo’n moment misschien iets rustiger aan moet doen. Voor wat betreft het motto ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’ geldt eens te meer dat er sprake is van tweerichtingsverkeer. Het één beïnvloedt het ander en andersom. Lichaam en geest zijn volgens mij veel meer een eenheid, twee zijden van één medaille, dan twee afzonderlijke aspecten van een individu.