Wonder der natuur
Het is toch een waar wonder der natuur vind je ook niet? Waar ik het over heb? Ik heb het over het menselijk lichaam. Het is bijna niet te bevatten hoe ons lijf ons in stand houdt. Tenminste, als we er een beetje zuinig op zijn. Als je er stil bij staat hoeveel processen er in ons lijf voortdurend op gang gehouden worden, dan begint het je wellicht een beetje te duizelen. Om te beginnen bij je hart. Onvermoeibaar knijpt deze vuistdikke spier zich voortdurend samen om zuurstof en voedingsstoffen naar alle lichaamscellen aan te voeren en CO2 en afvalstoffen af te voeren.
Stofwisseling
Of wat dacht je van je longen. De spieren van het middenrif zorgen voor het vergroten en verkleinen van de borstholte. Door het vergroten wordt buitenlucht diep in de longen gezogen alwaar de zuurstof kan worden opgenomen in het bloed. Bij het verkleinen van de borstholte wordt de lucht uit de longen ‘geperst’ en kan het overtollige CO2 ontsnappen. Onze ademhaling is bovendien een hele belangrijke speler in de zogenaamde zuurgraad van ons lichaam. Onze menselijke cellen gedijen alleen in een omgeving waarin de zuurgraad binnen een bepaalde bandbreedte blijft. Als we bijvoorbeeld als gevolg van een longziekte onszelf niet goed kunnen ontdoen van CO2 dan daalt de zuurgraad. Er ontstaat een zuurder milieu. Dit kan tot allerlei onwenselijke effecten leiden variërend van hoofdpijn en concentratieproblemen tot duizeligheid en verwardheid.
Voor een optimale pompfunctie van ons hart en een goede bloedsomloop kunnen we er maar beter voor zorgen dat ons hart en onze bloedvaten niet beschadigd raken. Langdurige stress, roken, alcohol, een zittend leven en ongezond eten dragen in belangrijke mate bij aan de tanende gezondheid van hart en vaten. Dat geldt in hoge mate ook voor onze longen. Aangezien onze longen echter rechtstreeks in contact staan met de buitenwereld is de kwaliteit van de lucht die we inademen ook nog eens een bepalende factor in dit geheel.
Spijsvertering
Nog zo’n wonder der natuur is wat in de geneeskunde met een deftig woord onze tractus digestivus wordt genoemd. Ons spijsverteringsstelsel. Voor de meeste mensen is eten en drinken een bijzonder plezierige bezigheid. En dat is maar goed ook, want zonder eten en drinken houden we het over het algemeen niet al te lang vol. De belangrijkste functie van eten en drinken is echter enerzijds het constant aanvullen van water en voedingsstoffen, die onze cellen nodig hebben om te functioneren en te vermenigvuldigen. Anderzijds om overtollig water en afvalstoffen te lozen. Als je naar de natuur kijkt dan lijken de meeste diersoorten de hele dag bezig te zijn met het verzamelen van voedsel. Vanuit een menselijk perspectief gezien lijkt dat het centrale thema van al het leven hier op aarde te zijn. Maar geldt dat ook voor onszelf?
Van kruidenier naar supermarkt
Hoeveel aandacht besteedt een mens in de huidige tijd nog aan zijn voedsel? Welke rol krijgt voedsel tegenwoordig nog in ons leven in vergelijking met vijftig jaar geleden? Wat vinden we belangrijk ten aanzien van ons eten en drinken? Het lijkt erop dat er sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw een geleidelijke verschuiving is ontstaan in hoe we naar ons voedsel zijn gaan kijken. De kruidenier, de bakker en de groenteboer verdwenen langzaam uit het straatbeeld en maakten plaats voor supermarkten en fastfoodrestaurants. Het gemaksvoedsel deed zijn intrede.
Gemaksvoedsel
Het belangrijkste kenmerk van dit gemaksvoedsel is ongetwijfeld de smaak; het moet vooral lekker zijn. Immers, als iets onweerstaanbaar lekker is wordt er meer van verkocht en levert het dus meer geld op. Daarnaast is snelheid ook van groot belang. Want wie heeft er na een dag werken buiten de deur nog zin en tijd om urenlang in de keuken te staan. Of in geval van een fastfoodrestaurant lang te wachten op zijn maaltijd. Door het loslaten van de voedingswaarde als belangrijkste kenmerk is veel gemaksvoedsel wat dat betreft helaas van dubieuze kwaliteit. En inmiddels zijn we op een punt aanbeland dat zo’n tachtig procent van het aanbod uit de supermarkt niet binnen de Schijf van Vijf valt. Om over het aanbod van fastfoodrestaurants maar te zwijgen.
Werken, werken, werken
Ik beschouw het menselijk lichaam zoals gezegd als een wonder der natuur, maar zie met lede ogen aan hoe we omspringen met dit wonder. Maar wat is hiervan nou de dieperliggende oorzaak? Als ik een boosdoener moet aanwijzen dan is het geld. We krijgen als kind met de paplepel ingegoten dat we goed ons best moeten doen op school om straks een goedbetaalde baan te krijgen. Met een goedbetaalde baan kunnen we namelijk een huis kopen, een auto rijden, op vakantie gaan, etcetera. Maar welk gedeelte van ons inkomen spenderen we aan het in stand houden of zonodig verbeteren van ons wonder der natuur?
Huishoudelijke revolutie
Om de welvaart die we in de afgelopen vijftig jaar hebben opgebouwd te kunnen behouden moeten er zoveel mogelijk mensen betaald werk doen. Immers, welvaart is direct gekoppeld aan ons BBP. Om de schaarse tijd die we overhouden niet volledig te hoeven besteden aan huishouden en voedselbereiding beschikken we over talloze huishoudelijke apparaten die het leven gemakkelijker maken. Te denken valt aan de stofzuiger, de wasmachine en -droger, de magnetron en de airfryer. Om maar een paar voorbeelden te noemen. De introductie van deze huishoudelijke apparaten heeft in grote mate bijgedragen aan de emancipatie van de vrouw. En dat is bijzonder positief. Maar zijn we hier niet volledig in doorgeslagen? En is dat niet enorm ten koste gegaan van onze gezondheid?
Achteruitgang
We hebben de afgelopen decennia met z’n allen massaal het gemak omarmd. Maar is gemak niet onze grootste vijand? Begrijp me niet verkeerd, ik denk niet dat we terug moeten naar hoe het vijftig jaar geleden was. Maar we moeten ons denk ik wel beseffen waar al dat gemak ons gebracht heeft. Onze technologische vooruitgang is de voorbije vijftig jaar weliswaar met ongelooflijke sprongen vooruitgegaan, maar hoe zit dat met onze eigen ontwikkeling als mens? Hebben wij ons in de afgelopen vijftig jaar ook in evenredige mate en in hetzelfde tempo ontwikkeld? Ik vrees het tegenovergestelde. Ik denk dat we door ons geld gedreven en op gemak gerichte houding eerder achteruitgeboerd hebben dan dat we vooruitgang hebben geboekt. En dat is toch jammer van zo’n wonder der natuur! Vind je ook niet?