Kruisraketten

Kun jij je nog de jaren tachtig herinneren toen er sprake was van het plaatsen van kruisraketten op Nederlandse bodem. Op 29 oktober 1983 liep ik met mijn ouders en zusje mee met de massale antikernwapendemonstratie in Den Haag. Ik was toen tien jaar oud. We hadden een spandoek gemaakt waar ik me helaas de tekst niet meer van kan herinneren. Maar de afkeer van plaatsing van kruisraketten in Nederland spatte ervan af. Het hoeft verder natuurlijk geen betoog dat mijn ouders felle tegenstanders waren van de plaatsing van kruisraketten.

Denkbeelden

Als tienjarige jongen waren de denkbeelden van mijn ouders ook mijn denkbeelden. En ik ben maar wat blij dat we toen geen kernmacht zijn geworden. Maar de discussie van toen wordt nu opnieuw gevoerd. En inmiddels ben ik op een leeftijd dat ik er mijn eigen denkbeelden op na houd. Maar als je me nu vraagt of ik vind dat we nu wel kruisraketten moeten plaatsen, dan kan ik dat niet met een simpel ja of nee beantwoorden.

Wederzijdse vermindering

In de jaren tachtig werd uiteindelijk afgezien van plaatsing van kruisraketten. Dit kwam vooral doordat na het aantreden van Gorbatsjov in de Sovjet-Unie de bereidheid tot wederzijdse vermindering van kernbewapening toenam. Op dit moment zit er een compleet andere figuur in het Kremlin. Om maar te zwijgen van de aanstonds nieuwe president van de Verenigde Staten. Voor het eerst in decennia is er al bijna drie jaar een oorlog gaande op Europees grondgebied. Bovendien waarschuwt de kersverse secretaris-generaal van de NAVO dat we ons geestelijk moeten voorbereiden op oorlog. Dat zet de hele discussie over het al dan niet plaatsen van kruisraketten op Nederlandse bodem wat mij betreft in een heel ander daglicht.

De kracht van de EU

Op dit moment is Nederland, maar ook de Europese gemeenschap, als het op defensie aankomt volledig afhankelijk van NAVO-partner VS. En zoals het zich laat aanzien zal Trump eerder minder dan meer gaan doen als NAVO-bondgenoot om Europa te helpen om de oorlog tussen Rusland en Oekraïne te beslechten. De Europese Unie is vooral goed in het stimuleren van handel en markt. Met Europese veiligheid en defensie heeft het zich niet of nauwelijks beziggehouden. Daar ligt ook duidelijk niet de kracht van de Europese Unie. En de vraag is of dat erg is.

Inkopen van veiligheid en defensie

De VS is onze grootste en belangrijkste transatlantische NAVO-partner. Qua veiligheid en defensie heeft de VS zijn zaakjes veel beter op orde dan wij in Europa. Maar wat heeft het voor zin dat wij miljarden gaan steken in verbeteren van Europese veiligheid en defensie als we met dat geld ook de diensten van onze grote broer kunnen inkopen. En zeg nou zelf, Trump is bepaald niet vies van een goeie deal. Maar dat vereist natuurlijk wel dat de VS lid van de NAVO blijft. En dat valt nog te bezien. Met Trump weet je het namelijk maar nooit.

Tegenargumenten

Kruisraketten op Europees grondgebied fungeren vooral als zogenaamde ‘weapons of deterrence’. Oftewel, ze zijn primair bedoeld als afschrikmiddel. Als Nederland besluit om kruisraketten te plaatsen, dan kan dat echter serieuze consequenties hebben. Immers, de aanwezigheid van kruisraketten kan ons land tot een strategisch doelwit maken in geval van een (nucleair) conflict. Bovendien kan het plaatsen van kruisraketten worden gezien als een provocatie door potentiële tegenstanders, zoals Rusland.

Tegenstanders van het stationeren van kruisraketten in ons land pleiten vaak voor een focus op diplomatieke oplossingen en internationale wapenbeheersingsovereenkomsten. Zij zetten bovendien grote vraagtekens bij de effectiviteit van de inzet kruisraketten als bijdrage aan het vergroten van ’s lands veiligheid. Daarnaast zijn er nog tal van historische en ethische overwegingen die pleiten tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland. Het worden niet voor niets massavernietigingswapens genoemd. En niet iedereen staat te springen om zulke monsters in zijn achtertuin te hebben staan.

Gevoel van onveiligheid

De discussie omtrent plaatsing van kruisraketten op Nederlandse bodem zal de komende jaren ongetwijfeld zijn vervolg krijgen. Maar door deze discussie is het voor het eerst sinds mijn tienerjaren dat mijn gevoel van veiligheid behoorlijk onder druk staat. Het is niet dat ik voor iets concreets bang ben, maar de vanzelfsprekendheid dat ons niets kan gebeuren, die is inmiddels wel verdwenen. En dat is een heel akelig gevoel. Een gevoel dat ik koste wat kost niet wil overbrengen op mijn kinderen. Maar ik ga ook niet doen of alles koek en ei is. Die balans vinden is, zoals bij veel dingen als het om de kinderen gaat, nog best een uitdaging.

Dreiging van oorlog

Ik probeer niet te veel en te vaak vooruit te kijken of vooruit te denken. In het hier en nu vallen de meeste problemen namelijk altijd reuze mee. Maar de dreiging van oorlog laat ook mij niet stoïcijns. Ik maak me zorgen om mijn kinderen, terwijl dat misschien helemaal niet nodig is. Zij hebben de afgelopen paar jaar al meer confrontaties met oorlog gehad dan ik gedurende mijn hele leven. Onze beide kinderen hebben immers Oekraïense klasgenootjes. Als dat geen confrontatie met een onveilige situatie in Europa is, wat dan wel. Maar gelukkig is hun wereldje nog maar klein. Op dit moment maken ze zich gelukkig nog grotere zorgen over een inperking van hun schermtijd dan over het echte leed in de wereld. Hopelijk blijft dat voorlopig nog even zo.