Koffie

Deze blog gaat over koffie. Het zwarte goud. Ik herinner me nog goed hoe ik als kind voor het eerst een kopje koffie dronk. Met veel suiker en melk. En ondanks die toevoegingen vond ik het toch niet lekker. Maar op de een of andere manier had ik wel in de smiezen dat koffie bij uitstek de drank was om te drinken bij sociale gelegenheden. Dus ik hield vol. Ik kon echter al veel eerder met een koffiezetapparaat overweg dan dat ik zelf koffie dronk. In die tijd was dat geen volautomatisch espressoapparaat, maar een doodnormaal koffiezetapparaat voor snelfiltermaling. Zo’n apparaat van plastic met een glazen koffiekan, dat van tijd tot tijd ontkalkt moest worden. Wat me nog erg bijstaat van die tijd is dat bijna iedereen koffie dronk. Theedrinkers waren voor mijn gevoel een beetje een rariteit. 

Snelfiltermaling

Toen ik in 1997 uit huis ging kocht ik een wit Philips koffiezetapparaat voor snelfiltermaling. Een paar jaar later in 2001, werd een belangrijke innovatie op het gebied van koffie zetten gelanceerd. Philips en Douwe Egberts hadden de Senseo Crema ontwikkeld. Ik nam afscheid van mijn koffiezetapparaat en kocht mijn eerste koffiepad apparaat. Aanvankelijk had Douwe Egberts het alleenrecht op de productie van koffiepads. Het duurde voor mijn gevoel niet lang voordat andere koffiemerken ze ook gingen produceren. Als mijn ouders langskwamen dan haalde ik echter mijn oude koffiezetapparaat weer voor de dag. Niet uit economische overwegingen, maar vanwege het feit dat de Senseo koffie mijn ouders niet echt kon bekoren. 

Senseo

Bij mijzelf won het gemak het van de smaak. Maar het moet gezegd, Senseo koffie smaakt echt heel anders dan een pot verse filterkoffie. In die tijd werkte ik in de thuiszorg. Overal waar ik kwam zag je langzamerhand het conventionele koffiezetapparaat verdwijnen en plaats maken voor het Senseo apparaat. Als wijkverpleegkundige kwam ik bij veel verschillende mensen thuis. Wat opviel was dat ik bij bewoners van duurdere wijken van de stad steeds vaker een volautomatisch espressoapparaat tegen kwam. De espresso koffie deed zijn intrede in de horeca en mensen die het zich konden veroorloven wilden die smaakbeleving ook thuis ervaren. 

Espresso

Espressoapparaten bestaan al heel lang. Maar van origine is een espresso een klein kopje sterke koffie. Deze zetmethode, waarbij water onder hoge druk door de gemalen koffie wordt geperst, werd in de horeca doorontwikkeld voor het ‘normale’ kopje koffie. Aanvankelijk waren er voor consumenten alleen volautomatische espressoappaten te koop van gespecialiseerde merken. Dat waren hele dure apparaten. Het werd echter prijstechnisch interessant toen de mainstream elektronicamerken ook deze apparaten gingen produceren. Die concurrentie had een flinke prijsdaling tot gevolg. In 2008 ging ik overstag en kocht ik een Delonghi Magnifica met semi-automatische melkopschuimer.

Nespresso

In 2014 verhuisde ik met mijn gezin naar een woning met in de keuken een ingebouwd volautomatisch espressoapparaat. In 2017 namen we ons intrek in onze huidige woning. Ook hier een inbouw-apparaat. Echter, dit keer geen bonenmachine, maar een Nespresso apparaat. Heerlijke koffie, maar met één groot nadeel. Er konden alleen aluminium cups in de machine. Van een kunststof cupje liep de machine vast. De keuze voor koffie werd daardoor in grote mate beperkt, want alleen de premium merken hadden destijds aluminium cups. Om die reden en naar aanleiding van een dure reparatie aan de koffiemachine kocht ik er een klein nespresso apparaatje bij. Het inbouwapparaat deed aanvankelijk nog dienst als we meer mensen over de vloer hadden, maar inmiddels gebruiken we alleen nog het kleine apparaatje. Het grote voordeel van dat apparaat is dat er niet zo nodig aluminium cups in hoeven. 

Recycling

Gedurende de jaren dat we de aluminium cups gebruikten heb ik de gebruikte cups netjes verzameld en opgestuurd voor recycling. Aluminium is immers een kostbare grondstof met een aanzienlijke ecologische voetafdruk. Ik kon het gebruik van aluminium koffiecups alleen aan mezelf verkopen doordat ik deelnam aan een recyclingprogramma. Maar ik had vanaf het begin mijn twijfels over die programma’s. Inmiddels blijkt dat die recyclingprogramma’s vooral opslagprogramma’s zijn. Met andere woorden, er liggen tonnen gebruikte aluminium koffiecups te wachten in pakhuizen om ooit een keer gerecycled te worden. Met dat besef ben ik toen op zoek gegaan naar een duurzamer alternatief.  

AeroPress

Een tijdje geleden ben ik voor mezelf weer koffie gaan zetten met de mokapot. Ik heb er zo eentje die op inductie werkt. Met deze zetmethode krijg je een heerlijk espresso-achtig kopje koffie. Nadeel is echter dat de filtering bij deze zetmethode matig is. Dat betekent dat er relatief veel van het cholesterol verhogende cafestol in het eindproduct zit. Toen ik onlangs een verhoogd cholesterol bleek te hebben, ben ik op zoek gegaan naar een alternatieve zetmethode. Sinds een week gebruik ik nu de AeroPress en ik ben fan. Het vergt een klein beetje meer werk dan het gebruik van de mokapot, maar voor het eindresultaat heb ik dat er graag voor over. 

Wetenschap

Om mijn slaappatroon niet nadelig te beïnvloeden drink ik over het algemeen geen koffie meer na tien uur ’s ochtends. Bovendien probeer ik mijn eerste (en gelijk laatste) koffie uit te stellen tot anderhalf à twee uur na het ontwaken. Dit heeft een ongekend positief effect op mijn energieniveau en slaappatroon. Bovendien voorkom ik hiermee de dip die veel mensen in de loop van de middag vaak ervaren. Dat heb ik overigens niet zelf bedacht. Dat is de uitkomst van neurobiologisch onderzoek van onder andere prof. dr. Andrew Huberman. Als je ’s ochtends opstaat moet je lijf eerst opstarten. Dit biologische proces voltrekt zich op geheel natuurlijk wijze en de cafeïne uit koffie voegt hier feitelijk niets aan toe. Sterker nog, het kan het zogenaamde circadiaanse ritme nogal in de war sturen. 

Gratis

In mijn zoektocht naar een eerlijk en duurzaam kopje koffie ben ik vrij recent bij het merk Wakuli uitgekomen. Als je een keer wilt kennismaken met Wakuli kun je deze link gebruiken. Jij en ik krijgen dan beide een gratis zak koffie. Een ander merk dat duurzaamheid zeer hoog in het vaandel heeft is Hesselink Koffie uit mijn woonplaats Winterswijk. Hesselink richt zich sterk op de horeca en voor mijn gevoel wat minder op de consumentenmarkt. Dikke kans dat je al wel eens zo’n overheerlijk kopje Hesselink Koffie hebt gedronken in een horeca gelegenheid ergens in Nederland.