Overgewicht

Een van de grootste gezondheidsproblemen van de huidige tijd is onmiskenbaar overgewicht. Zo’n beetje de helft van alle Nederlanders is te zwaar. De een maar een heel klein beetje, de ander echt veel te veel. Maar wat is dat nou eigenlijk, overgewicht? Veel van mijn lezers zullen ongetwijfeld wel eens van de BMI hebben gehoord, de Body Mass Index. Het is het cijfer dat je krijgt als je je gewicht in kilo’s deelt door het kwadraat van je lengte in meters. Komt dat cijfer boven de 25 uit, dan is er sprake van overgewicht. Boven de 30 is er sprake van ernstig overgewicht (obesitas) en boven de 40 spreek je van zeer ernstig overgewicht (morbide obesitas). 

Buikvet = slecht vet

Ook al geeft de BMI een goede indicatie van het al dan niet hebben van overgewicht, het zegt niets over hoe het vet over je lichaam is verdeeld. Met andere woorden, draag je de extra kilo’s mee op je heupen of rondom je buik? Je taille-omtrek geeft hiervoor een betere indicatie. Want naast het feit dat overgewicht in algemene zin ongunstig is voor onze gezondheid is overtollig buikvet, ook wel visceraal vet genoemd, nog veel kwalijker. Visceraal vet beïnvloedt namelijk je hormonen, organen, energie, eetlust en je gewicht. Visceraal vet maakt hormonen aan die de vetverbranding verstoren en ervoor kunnen zorgen dat je nog meer vet opslaat. Via die hormonen heeft buikvet zelfs invloed op hoe je je voelt.

Factoren die een rol spelen

De meeste mensen weet inmiddels wel hoe overgewicht ontstaat. Immers, als je gedurende langere tijd meer eet dan dat je lichaam verbruikt, dan kom je aan in gewicht. De remedie is dus eigenlijk heel simpel. Niet meer eten dan dat je lichaam verbruikt. Maar als het zo simpel is om overgewicht te voorkomen, waarom kampt de helft van de Nederlanders er dan mee? Ik denk dat er meerdere factoren zijn aan te wijzen die hier een rol in spelen. Een van die factoren is het gegeven dat de meeste sociale activiteiten die we ondernemen op de een of andere manier gelinkt zijn aan drank en/of voedsel. 

Neem nou een verjaardag. Wie houdt er qua eetpatroon overdag rekening mee als hij ’s avonds nog een feestje heeft? Op feestjes wordt vaak rijkelijk drank geschonken en er is meestal ook genoeg te eten. Op een goed feestje kun je wel zoveel calorieën binnenkrijgen dat je in de aanloop naar het feestje eigenlijk de hele dag niets hoeft te eten. Ik denk dat er heel weinig mensen zijn die dat werkelijk doen. Het is ook maar de vraag hoe gezond dat zou zijn. 

Iets waarmee je ongemerkt veel calorieën binnenkrijgt op een feestje is uiteraard via de drank die je nuttigt. En dan heb ik het uiteraard over alcoholhoudende en/of suikerrijke dranken. Alcohol schijnt iets te doen met je geheugen en heft bepaalde remmingen op. Na een paar glazen raak je de tel kwijt. Van suikerrijke dranken krijg je dorst, want je droogt er van uit, waardoor je er nog meer van gaat drinken. 

Emoties

Een andere factor die volgens mij best een grote rol speelt in het voorkomen van overgewicht zijn emoties. En dan vooral de manier waarop mensen met emoties omgaan. Want ook emoties zijn voor veel mensen gekoppeld aan eten en drinken. Er zijn mensen die eten uit verveling. Of mensen die letterlijk hun verdriet proberen weg te eten. Ook zijn er mensen die zichzelf te buiten gaan als ze heel veel stress ervaren. Drank en voedsel wordt door veel mensen bovendien ingezet als beloning. Voor zichzelf, maar ook voor hun kinderen. 

Of wat te denken van de zak chips die menigeen verorbert tijdens een middagje of avondje netflixen. Op de een of andere manier is een inactieve activiteit als netflixen voor heel veel mensen gekoppeld aan eten. Op zich niet heel raar natuurlijk, want het eet altijd gemakkelijker als je inactief bent dan bijvoorbeeld tijdens een rondje hardlopen. Maar er schuilt ook een gevaar in. Want je bent met je gedachten helemaal niet bij het eten. En ongemerkt en misschien zelfs wel ongewild, eet je veel meer dan eigenlijk goed voor je is. 

Prijs en verkrijgbaarheid

Twee andere factoren die gecombineerd volgens mij ook een grote rol van betekenis spelen zijn prijs en verkrijgbaarheid van ongezonde levensmiddelen. Chips, koek,  snoep, fastfood, alcohol. Eigenlijk kan iedereen, ook mensen met een kleine beurs, ze zich veroorloven. En het is ook nog eens letterlijk op elke straathoek en bij ieder pompstation verkrijgbaar. En je moet er maar eens op letten, maar de meeste producten die bij een supermarkt in de aanbieding zijn meestal niet de meest gezonde producten. Om dan nog maar te zwijgen over de hoeveelheid reclame waar we in beeld en geluid voortdurend mee geconfronteerd worden. In het straatbeeld, op radio en televisie, op social media en in allerhande gedrukte reclame-uitingen. Reclame die louter bedoeld is om ons te verleiden. Om ons over te halen om iets een keertje uit te proberen. Of om ons zodanig te beïnvloeden dat we menen niet meer zonder te kunnen. 

Rol van de overheid

De grote vraag is welke rol de overheid moet spelen in het bestrijden van het probleem van overgewicht dat inmiddels epidemische vormen heeft aangenomen. Moet er een suikertaks komen? Of moet alcohol alleen nog maar in slijterijen verkocht worden? En moet reclame verder aan banden worden gelegd? Of moet iedereen het maar lekker zelf uitzoeken. En moet de overheid zich niet bemoeien met wat we eten of wat we drinken. Maar wat doen we dan met de kosten van de gezondheidszorg die door onze uitbundige levensstijl steeds verder uit de pas beginnen te lopen? Mensen met overgewicht hebben nou eenmaal een verhoogd risico op het krijgen van suikerziekte, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Aandoeningen die de kwaliteit van leven over het algemeen behoorlijk onder druk zetten. Aandoeningen waarvan de behandeling een flink deel van het totale zorgbudget opsoupeert.

Voorbeeldfunctie voor kinderen

Ik ben op oudere leeftijd vader geworden en mijn vrouw en ik hebben twee kinderen in de basisschoolleeftijd. Dat maakt dus dat ik qua eten en drinken een voorbeeldfunctie vervul. Bovendien wil ik mijn kinderen niet opzadelen met gezondheidsproblemen die ik ‘gemakkelijk’ kan voorkomen. Ik ben heel kritisch op mijn voeding. Bovendien rook ik en drink ik niet. Ik pak mijn rust en ik sport elke dag matig intensief. Elk etmaal zorg ik ervoor dat ik gedurende minimaal 16 uur niet eet. Daar ga ik ontzettend goed op en het kost me geen enkele moeite. Sinds enkele maanden eet ik, op blije eieren na, alleen nog maar plantaardig. Dan kom je er pas achter in hoeveel van onze levensmiddelen dierlijke producten zijn verwerkt. 

Ik neem de verantwoordelijkheid die ik voor mijn eigen gezondheid draag heel serieus omdat ik voor mijzelf en mijn kinderen fit en gezond oud hoop te worden. Hopelijk gaat het nieuwe kabinet voor de komende regeerperiode veel meer geld vrij maken voor preventie. Want voorkomen blijft wat mij betreft nog altijd beter dan genezen.

Nog niet uitgelezen, lees dan eens één van mijn andere blogs uit de categorie ‘Healthy Living’.