Gezondheid een luxeproduct

En toen was het deze week toch nog heel even een beetje spannend. Mijn vrouw had een klein probleempje met haar gezondheid. Ze had keelpijn en dus liet ze zich testen op het coronavirus. Omdat ze in het lokale ziekenhuis werkt kon ze zich ook aldaar laten testen. Iedereen die het al een keer heeft meegemaakt weet dat het bepaald geen pretje is. Ze kreeg te horen dat ze de volgende dag voor twee uur de uitslag zou hebben. Echter, om twee uur de volgende dag geen uitslag. Mijn vrouw had die middag nog een afscheidsreceptie van het werk en zat zich aardig op te vreten, want ze wilde ook nog graag van tevoren een afscheidskadootje kopen. Maar ja, zolang ze geen uitslag had, mocht ze nergens naar toe. Het humeur van mijn vrouw verslechterde dan ook zienderogen naarmate het later dan twee uur werd. Op een gegeven moment was het al zo laat dat ze een plan B moest bedenken. Ze verexcuseerde zich bij degene waarvoor de receptie werd georganiseerd en stelde haar collega’s op de hoogte van de situatie. Overmacht! Een paar uur na het toegezegde tijdstip kreeg ze een appje van het ziekenhuis dat de uitslag negatief was. Ze had zelf eigenlijk niet anders verwacht, maar ondanks de positieve uitslag verbeterde het humeur nog niet al te vlot. Heel begrijpelijk, want het was voor mijn vrouw heel belangrijk dat ze afscheid kon nemen. Als dat dan niet zo mag zijn omdat je thuis moet wachten op een testuitslag die al binnen had moeten zijn dan is dat ronduit zuur. Ik daarentegen ben maar wat blij dat ze niet besmet is met het coronavirus. Op de eerste plaats omdat je op voorhand niet weet hoe COVID-19 zich zal uitten. Wat doet het met je gezondheid? Het kan heel erg meevallen, maar de klachten kunnen ook zodanig zijn dat je er behoorlijk ziek van bent. En hoe je het wendt of keert, je moet toch tien dagen in thuisisolatie. En dan is er natuurlijk ook nog een gerede kans dat ik zelf besmet raak. Kortom, ik was toch wel opgelucht dat de testuitslag negatief was. Veel mensen hebben dat geluk deze dagen niet. 

We zitten midden in de tweede golf. Ik heb daar in de voorbije maanden eigenlijk altijd rekening mee gehouden. En ondanks dat ik optimistisch van aard ben houd ik op dit moment ook rekening met golven die hierna nog komen. Ik denk namelijk niet dat we er na deze golf vanaf zullen zijn. En dan wordt er van alle kanten kritiek geuit op het kabinet dat ze de coronacrisis niet goed aanpakken. Begrijpelijk, want het is veel gemakkelijker om de schuld bij een ander te zoeken, maar in essentie zijn er maar twee partijen aan te wijzen die schuld hebben aan het oplopende aantal besmettingen, dat is het virus en dat zijn wij. Aangezien we het virus niet kunnen aanpakken zijn wij zelf de belangrijkste partij die verspreiding van het virus kan voorkomen. De overheid heeft wat dat betreft eigenlijk maar een hele ondergeschikte rol in het geheel. Dat was misschien anders geweest als wij in Nederland een strenge handhavingscultuur hadden gehad. Maar die hebben we niet, we hebben een gedoogcultuur. Dus de macht ligt bij het volk! En laat er nou tot overmaat van ramp een ongelooflijke verdeeldheid heersen onder het volk. In plaats van de gelederen te sluiten vallen we elkaar aan. Het virus profiteert van deze houding. Het maakt ons zwak en vatbaar. Maar wat doe je er aan? Kennelijk is saamhorigheid niet iets wat we langere tijd kunnen opbrengen. Met diezelfde saamhorigheid hebben we het virus in het voorjaar weten te bedwingen. Maar we zijn weer terug bij af. Zou dat saamhorigheidsgevoel nog weer terug kunnen keren waardoor we het virus opnieuw eronder krijgen? Wat is daar voor nodig? Welke rol kan het kabinet daarin spelen? Welke rol de media? Wie het weet mag het zeggen. Ik weet het niet. Wat ik vooral om me heen zie is dat de horeca als een malle probeert om het hoofd boven water te houden nu de deuren de komende weken weer gesloten zijn. Verder zie ik dat de reguliere zorg in ziekenhuizen weer wordt afgeschaald. Dat is verschrikkelijk. 

Ik werd afgelopen vrijdag met de neus op de feiten gedrukt toen ik een appje van mijn zwager kreeg met een foto waarin hij een oogkapje droeg. Wat bleek, hij was die dag met spoed geopereerd aan een netvliesloslating. Je moet er toch niet aan denken dat de zorg zo ontregeld en overbelast raakt dat hij blind aan dat oog had kunnen worden als hij niet op tijd geholpen was. Maar dat is feitelijk wel de richting waar we opnieuw naar toe bewegen. En waarom? Omdat we mensen zijn denk ik. Mensen met een kort geheugen wellicht. Mensen die eerst naar een ander kijken en dan pas naar zichzelf? En de overheid, wat kan die doen in deze chaos? Eerlijk gezegd denk ik vrij weinig dat echt effectief bijdraagt aan het indammen van het virus. De overheid heeft een belangrijke rol als het om wetgeving gaat. Maar wetgeving gaat dit virus niet tegenhouden. Valt de overheid dan niets te verwijten? Jazeker wel! Want de overheid heeft Nederland niet voorbereid op de uitbraak van dit virus. Maar ze wisten toch niet dat dit zou gebeuren? Misschien niet wanneer en in welke omvang, maar dat er vroeg of laat weer een besmettelijk virus zou opduiken, daar hoef je geen glazen bol voor te hebben, dat stond eigenlijk wel min of meer vast. Maar het is kennelijk heel erg moeilijk om aandacht en geld te steken in iets dat nog komt en nog geen realiteit is.

Kijk maar eens naar de klimaatcrisis waar we in verkeren. Wetenschappers gaven decennia geleden al aan dat er ingegrepen moest worden omdat de opwarming van de aarde anders voor desastreuze gevolgen zou zorgen. Pas nu, nu die gevolgen langzaamaan steeds meer zichtbaar en voelbaar worden, zijn ook overheden hier mee aan de slag gegaan. Het ligt kennelijk niet in de aard van mensen om vroegtijdig preventief te werken.

Een ander pijnlijk voorbeeld is ons gezondheidszorgsysteem. In de huidige wereld heerst een onnoemelijke verscheidenheid aan welvaartsziekten. Ziekten die te voorkomen zijn. Maar is dat het uitgangspunt van onze gezondheidszorg….of kan ik beter zeggen onze ziekenzorg? Want van gezondheidszorg is helaas toch vrij weinig sprake. Waarom dateert bijvoorbeeld het meest recente rapport van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving over de Preventie van Welvaartsziekten uit 2011? Waarom nemen we massaal genoegen met de manier waarop de gezondheidszorg momenteel georganiseerd is? Ik denk dat dit te maken heeft met het nemen van verantwoordelijkheid. We zijn als mens verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid, maar heel veel mensen nemen die verantwoordelijkheid niet. Waarom niet? Dat heeft denk ik veel te maken met het systeem. Als je ziek wordt ga je naar de huisarts. Als het ernstig is dan stuurt deze je door naar een specialist. De specialist behandelt de ziekte. Ben je na die behandeling ook daadwerkelijk gezonder? Dat is maar zeer de vraag. Gek genoeg zijn we in Nederland verzekerd voor het geval dat we ziek worden. Dat heet de ziektekostenverzekering. Dat is best heel vreemd. Onze gezondheid is namelijk niet verzekerd. Als we actief iets aan onze gezondheid willen doen, dan moeten we dat zelf bekostigen. Neem nou voeding. Als er iets belangrijk is voor je gezondheid dan is het wel gezonde voeding. Het punt is echter dat gezonde voeding duurder is dan ongezonde voeding. En daar komt nog eens bij dat voor ongezonde voeding bovendien veel meer reclame wordt gemaakt. En als een mens ergens vatbaar voor is dan is het wel reclame.

Kortom, ons systeem is er helemaal niet op ingericht om mensen gezond te houden. Gezondheid is voor wie het zich kan veroorloven. En dat is raar, want gezondheid wordt door de meeste mensen gezien als één van de meest waardevolle zaken in het leven. Dat geldt ook voor mensen die in (relatieve) armoede leven. En er leven veel meer mensen in (relatieve) armoede dan dat er mensen in extreme welvaart leven. Concreet heeft in Nederland tien procent van de bevolking ruim zestig procent van alle vermogen in handen. Zolang die ongelijkheid groeit, groeien ook de (gezondheids)verschillen. Het systeem deugt niet en daar kan en moet de overheid wat aan doen. Maar dat vraagt om een progressief kabinet en niet zoals we nu hebben een kabinet met een liberaal karakter waarbij de eigen verantwoordelijkheid van het volk als het hoogste goed geldt. Want eigen verantwoordelijkheid werkt prima voor de eerder genoemde tien procent van de bevolking, maar als je ergens onderaan de vermogensladder bungelt, dan moet je kunnen vertrouwen op betrouwbare en effectieve systemen. Gelukkig hebben we in maart 2021 weer wat te kiezen. Ga jij dan stemmen?

Abonneer je op mijn blogs: