Offers brengen

Deze blog gaat over offers brengen. Niet zomaar offers brengen, maar echt flinke offers brengen. Offers die pijn doen. Want dat is wat er in mijn ogen moet gebeuren. We moeten met onze luie netflixende reet van de bank afkomen en in actie komen. Het is, als je het mij vraagt, de enige manier waarop we misschien nog kunnen voorkomen dat de aarde voor mens en dier over enkele tientallen jaren een onleefbare planeet wordt. Want dat het finaal de verkeerde kant op gaat, dat kan toch niemand zijn ontgaan. Tenzij je onder een steen hebt geleefd natuurlijk. 

Waar wachten we op?

Maar wat het offers brengen betreft, dat is de kant van het verhaal die veel mensen volgens mij nog liever niet willen zien. Men weet het wel, maar men schuift het nog maar lekker voor zich uit. Wachten we op actie? Van wie dan? Van ons (demissionaire) kabinet? Laat me niet lachen. Dat kabinet heeft willens en wetens tienduizenden mensen de afgrond ingeduwd. Moet dat kabinet met maatregelen komen voordat we in actie komen? Dan zie ik het heel somber in. Volgens mij kunnen we beter het heft in eigen handen nemen.

Vliegschaamte

Hier in het midden van het land is de herfstvakantie begonnen. Gisteren berichtten diverse media dat Schiphol deze herfstvakantie twee miljoen reizigers verwacht. Dat is een verdriedubbeling ten opzichte van vorig jaar. Het enige positieve aan dit nieuws is dat er tijdens de herfstvakantie van 2019 nog drie miljoen reizigers vanaf Schiphol vlogen. Nu dus een miljoen minder. Maar toch.

Sinds ik weet hoe ontzettend vervuilend vliegen is kan ik niet meer doen alsof. Doen alsof het allemaal wel meevalt. Doen alsof het mij niet aangaat. Ik kan niet meer de keuze maken om met mijn gezin voor een paar tientjes per persoon naar een zonnige Europese vakantiebestemming te vliegen. De kennis die ik heb over mijn eigen impact, mijn ecologische voetafdruk, kan ik niet meer ongedaan maken. Maar het gaat veel verder dan kennis over mijn eigen impact. Immers, het gaat niet alleen om mij. Ik gun mijn kinderen en mijn eventuele kleinkinderen ook een leefbare wereld. Het gaat om hun toekomst. De keuzes die ik nu maak hebben gevolgen op de lange termijn. Gevolgen voor hun toekomst. Een paar kleine offers brengen is dan wel het minste dat ik kan doen.

Ongelijkheid

Nederland behoort tot de welvarendste landen ter wereld. De welvarendste landen zijn echter ook de meest vervuilende landen. Met andere woorden, wij verpesten het voor de rest van de wereld. De zogenaamde derdewereldlanden dragen per hoofd van de bevolking nauwelijks bij aan de opwarming van de aarde. Maar het zijn die landen die keihard met de gevolgen worden geconfronteerd. Ik vind dat niet te verteren. In arme landen moeten veel mensen dag in dag uit produceren om te overleven. De gevolgen van klimaatverandering heeft op bepaalde plekken op aarde een veel groter effect dan op andere.

Een voorbeeld

Stel, je bent een arme boer in Afrika of Zuid-Amerika met een paar beesten en een klein beetje grond. Je hebt het tot nu toe net gered om de eindjes aan elkaar te knopen en je gezin te voeden. Door klimaatverandering is het niet ondenkbaar dat er vaker oogsten zullen mislukken door droogte of overstromingen. Dat betekent geen voedsel voor jouw veestapel, geen voedsel voor je gezin, geen vangnet. Kortom, dat betekent uiteindelijk einde oefening. De boer en zijn gezin moeten migreren of komen om van de honger. Het is een heel zwart scenario. Maar dat is wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt als we de opwarming van de aarde niet met man en macht bestrijden. En als de dood van een arme boer in Afrika of Zuid-Amerika jou niet persoonlijk raakt, bedenk dan maar eens goed waar een groot deel van je dagelijkse boodschappen vandaan komt.

Uitbuiting

We zullen offers moeten brengen. Wat heet offers. Wat wij in Nederland vooral doen is onze rijkdom consumeren. Dat is een keuze. We kunnen onze rijkdom ook anders inzetten. Bovendien gaat onze rijkdom ten koste van heel veel mensen. Denk maar eens aan de arme boer in Afrika of Zuid-Amerika die we op grote schaal uitbuiten. Of koop jij alleen maar Fair Trade producten?

Maar we hoeven het helemaal niet zo ver van huis te zoeken. Neem bijvoorbeeld onze eigen boeren. Wat verdient een boer in deze tijd nog aan een liter melk, een kilo vlees of een dozijn eieren? Krijgt de boer een prijs voor zijn product waarin ook daadwerkelijk alle kosten zijn verdisconteert die komen kijken bij het realiseren van dat eindproduct? Ik dacht van niet. Maar de wereld is een markt. En als je niet kunt leveren voor een bepaalde prijs, dan prijs je jezelf als boer uit de markt. Als je je bedenkt welke kosten er gemaakt moeten worden om een liter melk te produceren, dan snap je ook meteen waarom er in de afgelopen decennia in de agrarische sector zo enorm is ingezet op intensivering. Boeren moesten wel.

Twee vliegen in één klap

Maar wat nou als we eens een beetje minder gingen consumeren? Maar er wel gewoon hetzelfde geld aan uit blijven geven. We zouden dan zowel de gezondheidsproblemen die rondom overgewicht spelen aanpakken, als de boeren helpen om te extensiveren.  Maar wij moeten het doen. Wij, de consument. Wij bepalen namelijk met z’n allen de markt. Als wij gewoon doorgaan op ons huidige consumptieniveau dan verandert er niets. Dan kunnen we deze planeet over een tijdje afschrijven en moeten ‘lucky few’ hun heil gaan zoeken op Mars. Als we zo doorgaan dan gaan we eraan. We vreten onszelf kapot en we vreten ook nog onze aarde leeg. Word je daar nou echt gelukkig van?