Consumptie

Deze blog gaat over consumptie. En dan heb ik het niet alleen over eten en drinken. In deze blog wil ik het niet zozeer hebben over consumptie in materiële zin, maar wil ik me toespitsen op een hele specifieke vorm van consumptie.  Consumptie gaat over alles dat we tot ons nemen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan voedsel, energie, wonen, transport, reizen en vrijetijdsbesteding. Twee jaar geleden heb ik al eens een blog gewijd aan ‘consumentisme en de wegwerpmaatschappij’. Een link naar dat artikel vind je onderaan deze blog. De consumptie waar ik het in deze blog over wil hebben is de consumptie van informatie. 

Actief en passief

Gedurende een groot gedeelte van de dag consumeren we informatie. Dat kan actief zijn, door bijvoorbeeld naar de radio te luisteren, maar ook passief. En met passief bedoel ik dan dat informatie tot ons komt zonder dat we daar bewust voor kiezen. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld als je ’s ochtends uit het raam kijkt en je ziet wat voor weer het op dat moment is.

Onze zintuigen verwerken aan de lopende band informatie. Veel van die informatie consumeren we onbewust. Als we wakker zijn staan onze zintuigen doorgaans ‘aan’. Dat wil zeggen dat we de wereld om ons heen waarnemen met onze ogen, oren, neus, mond en tastzin. Het feitelijk waarnemen gebeurt in onze hersenen, waar de prikkels die via onze zintuigen binnenkomen worden omgezet in bruikbare informatie. Zoals gezegd gebeurt dit zowel bewust als onbewust. 

Experiment

In de afgelopen maanden heb ik een experiment gedaan. Ik heb een gedeelte van de informatie die ik dagelijks actief opneem proberen te reguleren. De aanleiding voor dit experiment ligt enerzijds in het feit dat ik nogal een denker ben en anderzijds in mijn neiging tot zwaarmoedigheid. Ik realiseerde me dat ik door het lezen van de krant, het luisteren naar de radio en het kijken naar tv dagelijks een enorme bak aan negativiteit naar binnen harkte. En veel van die informatie was domweg vaak een herhaling van informatie die ik al eerder had opgenomen. Ik wilde ervaren of ik die gewoonte kon doorbreken en wat het effect daarvan was.

Dit is hoe ik de consumptie van informatie aan banden heb gelegd. In plaats van de hele dag naar radio-uitzendingen te luisteren, waar tussen de muziek die men draait veel informatie wordt uitgezonden (reclame, nieuws, etc.), besloot ik alleen nog maar naar mijn eigen muziek te luisteren.  

Wat ik verder veranderde was de gewoonte om ’s avonds allerlei programma’s vol nieuws en actualiteiten op tv te kijken (journaal, talkshows, etc.). Samen met de kinderen kijk ik graag naar het Klokhuis en soms naar het Jeugdjournaal. Steeds vaker kijken we echter op de tijd van het Jeugdjournaal het Klokhuis terug. Als ik echt iets op tv wil zien, dan beperk ik de tijd tot maximaal een uurtje en dan is het meestal een interessante documentaire op Netflix of een serie op Apple TV.

Smartphone gebruik

Een andere grote verandering is het gebruik van mijn smartphone. Je wil niet weten hoe vaak ik dagelijks naar nieuws-apps eek en op sociale media dook. Dat doe ik niet meer. Ik check mijn sociale mediakanalen hooguit nog één keer per week als ik mijn blog publiceer. En alle nieuws-apps heb ik van mijn telefoon verwijderd. Je kunt je voorstellen dat mijn schermtijd drastisch is verminderd. 

Eerst was ik een beetje huiverig om zoveel informatiekanalen uit mijn dagelijks leven te bannen. Ergens was ik bang dat ik dan ook belangrijke informatie zou gaan missen. Maar dat is helemaal niet zo. De informatie die echt belangrijk voor me is dringt op de een of andere manier toch wel tot me door. Het grote verschil is echter dat ik daar nu helemaal geen moeite meer voor hoef te doen. 

WhatsApp groepen op stil

En dan WhatsApp. Ik heb bijna al mijn groepen op stil staan. Met andere woorden, ik krijg geen melding als iemand iets in een groep post. Dat geeft een heleboel rust. En als het echt iets dringends is dan weet iedereen me ook wel op andere manieren te bereiken. Ook van nieuwe e-mails krijg ik geen aankondiging op mijn telefoon of iPad. Ik bepaal zelf graag wanneer ik nieuwe informatie tot me neem en laat me dat niet voorschrijven door mijn smartphone. En de meeste mensen gebruiken het medium email niet voor dringende zaken. Nu ik er over nadenk ga ik eens proberen of het me lukt om slechts eenmaal per dag mijn email te controleren. 

Resultaat

Wat heeft dit experiment nou opgeleverd zul je je wellicht afvragen? Rust! Heel veel rust. Zoals ik al zei ben ik een denker en heb ik bij vlagen last van zwaarmoedigheid. Door enerzijds drastisch de consumptie van informatie te beperken en anderzijds heel bewust te kiezen voor wat ik wel toelaat, heb ik letterlijk een groot deel van het voer voor mijn gedachten afgesneden. Daarnaast ben ik ook meer gaan mediteren. Hierdoor leer ik steeds beter om gedachten die me voorheen stress opleverden los te laten.

Feiten in plaats van meningen

Ik kan me voorstellen dat je nu denkt dat ik in een compleet informatievacuüm leef, lekker in mijn eigen bubbel. Wees gerust, dat is geenszins het geval. Zoals ik al eerder zei dringt informatie die echt belangrijk is toch wel tot me door. Bovendien ben ik een groot liefhebber van het beluisteren van podcasts. Mijn voorkeur gaat uit naar podcasts die bomvol wetenschappelijke informatie zitten. Feiten in plaats van meningen. Mijn eigen mening wil ik namelijk graag zoveel mogelijk baseren op feiten en zo min mogelijk op de meningen van anderen. 

Blijvertje

Het experiment is wat mij betreft voorbij. De positieve effecten, minder last van zwaarmoedigheid en stressvolle gedachten, maken dat het een blijvertje is. En de gedachte dat ik hierdoor mogelijk te weinig input zou krijgen voor het schrijven van een blog kan ik volledig terzijde schuiven. In tegendeel zelfs, het bloggen gaat me, excuus voor mijn onbescheidenheid, steeds gemakkelijker en misschien ook wel beter af. Benieuwd hoe ik twee jaar geleden dacht over consumentisme en onze wegwerpmaatschappij? Dan vind je hier de link naar die blog.