Ongevaccineerd

Ik ben ongevaccineerd. Die knuppel gooi ik maar meteen in het hoenderhok. En ik zal er ook meteen een schepje bovenop doen. Ik ben namelijk ook niet van plan om me te laten vaccineren. Let wel, ik heb het over de vaccinatie die voorkomt dat je ernstig ziek wordt van een besmetting met het coronavirus. Ik ben geen principiële anti-vaxxer. Ik heb zelf alle vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma gehad. En onze kinderen hebben mijn vrouw en ik ook laten vaccineren. Aanvullend heb ik jaren geleden ook enkele reisvaccinaties gehad. Bovendien ben ik vroeger vanwege mijn werk in de thuiszorg gevaccineerd tegen hepatitis B. Kortom, ik heb geen principieel bezwaar tegen vaccinaties.

‘Mijn vrouw respecteert mijn keuze’

En toch heb ik er voor gekozen om ongevaccineerd te blijven. In deze blog ga ik proberen uit te leggen hoe ik tot dit besluit ben gekomen. Je kunt deze blog beschouwen als het derde en laatste deel van een drieluik over dit onderwerp. In januari 2021 schreef ik een eerste blog hierover met de titel ‘Twijfel’. Mei 2021 schreef ik een vervolg met de titel ‘Vaccineren’. In deze derde blog met als titel ‘Ongevaccineerd’ heb ik definitief de knoop voor mezelf doorgehakt. Ik sta vierkant achter mijn besluit. Mijn vrouw, die overigens wel gevaccineerd is, respecteert mijn keuze om me niet te laten vaccineren. Zij is echter, net als ik, wel bezorgd over de toenemende druk op ongevaccineerden om zich toch te laten vaccineren.

AIDS versus COVID-19

In de eerste helft van de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam ik als schooljongen voor het eerst in aanraking met een vreselijke ziekte die ook door een virus werd overgedragen. Ik heb het over aids. Toen ik oud genoeg was leerde ik dat dit een zogenaamde soa was. Een seksueel overdraagbare aandoening. De belangrijkste maatregel om te voorkomen dat je geïnfecteerd werd met hiv, het virus verantwoordelijk voor het ontstaan van de ziekte aids, was een gedragsmaatregel. Oftewel, veilige seks en condoomgebruik. Dat je door onbeschermd seksueel contact een dodelijke ziekte kon krijgen heeft in die tijd heel veel indruk op mij gemaakt. Maar aan de andere kant was het ook wel heel erg duidelijk hoe je jezelf tegen deze vreselijke ziekte kon beschermen.

Stigmatisering

In de beginjaren werd aids aangemerkt als een ‘homoziekte’. Later werd duidelijk dat ook heteroseks en bloedtransfusie tot besmetting konden leiden. Ondanks dat het duidelijk werd dat iedereen in principe met hiv geïnfecteerd kon raken kregen homoseksuele mannen aanvankelijk de hardste klappen. Enerzijds omdat de ziekte zich feitelijk binnen de homogemeenschap in Amerika voor het eerst openbaarde en voor veel slachtoffers zorgde. Anderzijds omdat hiermee de stigmatisering van homo’s flink toenam. In Amerika, waar in die tijd in veel staten homoseksualiteit verboden was, werd aids onder andere gezien als een straf van God.

Vaccin tegen aids

COVID-19 en aids zijn niet één op één met elkaar te vergelijken, maar ze vertonen wel belangrijke overeenkomsten. Maar er is ook een heel belangrijk verschil. Dat verschil is dat er voor COVID-19 een vaccin is ontwikkeld en voor aids (nog) niet. In de rijke westerse wereld is aids vandaag de dag redelijk tot goed onder controle. Dit in tegenstelling tot veel arme en minder ontwikkelde landen in Afrika en Azië en een enkel land in Midden- en Zuid-Amerika. Hier vormt aids tot op de dag van vandaag nog steeds een immens probleem. De vraag is niet zozeer of er ooit een vaccin tegen aids wordt ontwikkeld. Daar worden binnen de wetenschap namelijk serieuze stappen in gezet. De vraag is veel meer of er ooit een mondiale vaccinatiecampagne tegen aids wordt uitgerold? Of gaat de rijke westerse wereld zich tegen die tijd alleen zelf vaccineren?

Mondiale vaccinatiegraad

Laten we eens kijken hoe het gaat met de vaccinatiecampagne tegen COVID-19. De vaccinatiegraad in arme landen staat in schril contrast ten opzichte van die van rijke landen. Wetenschappers geven echter duidelijk aan dat deze pandemie pas onder controle is te krijgen als de mondiale vaccinatiegraad op een bepaald niveau is. Maar op de een of andere manier zijn de rijke westerse landen zo met zichzelf bezig dat de urgentie en het belang van deze boodschap kennelijk niet gevoeld wordt. Sterker nog, in de rijke westerse wereld is men in een discussie verwikkeld over het al dan niet toedienen van een derde vaccinatie. Wetenschappers zeggen dat in landen met een lage vaccinatiegraad het coronavirus zich vrijer kan bewegen en dat daardoor sneller varianten kunnen ontstaan. De noodzaak voor een hoge mondiale vaccinatiegraad ligt mijns inziens dan ook erg voor de hand. 

Overeenkomst tussen aids en COVID-19

Een belangrijke overeenkomst tussen COVID-19 en aids is het feit dat je middels gedrag kunt voorkomen dat je besmet raakt. Als er een vaccin tegen aids komt, dan zou ik er niet over piekeren om me te laten vaccineren. Immers, ik heb een monogame relatie en ik vertrouw er op dat mijn vrouw zich ook zodanig gedraagt dat zij mij niet zal besmetten. Met andere woorden, het gedrag van mijzelf en van anderen, in dit geval mijn vrouw, bepaalt of ik al dan niet besmet kan raken. Datzelfde geldt feitelijk ook voor COVID-19. Mijn eigen gedrag en dat van anderen maakt of ik al dan niet besmet kan raken met het coronavirus. Het feit dat iemand gevaccineerd is ontslaat hem of haar volgens mij niet van de verantwoordelijkheid om niet iemand anders te besmetten. De vaccinatie is wat mij betreft geen vrijbrief.

Maatschappelijke discussie over individuele verantwoordelijkheid

Op dit moment zijn er zo’n twee miljoen mensen in Nederland ongevaccineerd. Twee miljoen mensen met ieder een eigen individuele afweging om zich niet te laten vaccineren. Tegenover vijftien miljoen mensen met ieder ook een individuele afweging om zich wel te laten vaccineren. Is de afweging die een ongevaccineerd individu heeft gemaakt minder waard dan de afweging van een gevaccineerd individu? Is de verantwoordelijkheid die een ongevaccineerd individu heeft ten aanzien van de kans om een ander te besmetten van een andere orde dan de verantwoordelijkheid in deze van een gevaccineerd individu? Hebben alle mensen niet dezelfde rechten en plichten ongeacht hun vaccinatiestatus? En zou de maatschappelijke discussie niet veel meer daar over moeten gaan dan over het al dan niet gevaccineerd zijn?

Nog niet uitgelezen? Wellicht dat je mijn eerdere blog over ‘Dwang of drang’ ook de moeite waard vindt.